Çocuklarda frenektomi kısaca, dil/dudak bağı alınması olarak tanımlanır. Frenulum dokusunun olması gerekenden daha sıkı bağlarla bağlanmış olması, normalden daha yukarıda bulunması frenektomi ameliyatını gerektirir.
(Dil, yanak, dudak ve diş eti dokusu arasında kalan, bu dokuların birbirine bağlanmasını sağlayan ve hareketlerini sınırlandıran dokuya Frenulum adı verilir. Bu, mukozayı oluşturan yumuşak dokulardan biridir. Alt ve üst orta kesici dişler ile yanak arasındaki bölgede yer alır. Dilin altında da bulunur.)
Dokunun kalın veya büyük olması, diş kenarına çok yakın bağlanması diş etinde çekilmelere ve farklı rahatsızlıklara yol açar. Bu durum ise küçük çocuklarda konuşma problemlerine sebebiyet verir. Dişlerin birleşmesini engeller. Diş aralarında boşluklar (diestema) oluşturarak estetik problemleri beraberinde getirir.
Bunları engellemek için çocuklarda frenektomi ameliyatı yapılması gerekir. Frenulum operasyonu uygulanacak hastanın ortodontik açıdan muayene edilmesi gereklidir.
Dudak ve dil bağı herkeste bulunur. Dudağın diş etine ve dilin ağız tabanına tutunmasını sağlar. Bu yumuşak doku bağlantılarının normalden daha kalın veya kısa olması çeşitli sorunlar doğurarak frenektomi cerrahisini gerekli kılar.
Bazı hastalarda dil, ağız tabanına tamamen yapışıktır. Bazılarının dili ise kalın ve kısa bir bağla ağız tabanına bağlanmıştır. Bu durum dil hareketlerini kısıtlar.
Yeni doğanlarda beslenme ve emme sorunlarına yol açan dil bağı; ilerleyen yaşlarda diş eti rahatsızlıklarına, ortodontik sorunlara ve konuşma bozukluklarına sebep olur. Dudak bağı ise dişlerde boşluk oluşturabilir ve diş çıkmasında sorunlara yol açabilir.
Frenektomi, dişler arasındaki aralığın (diastemanın) kapanması için tek başına yeterli bir tedavi değildir. Operasyonla birlikte mutlaka protetik veya ortodontik planlama gereklidir.
Bu durumda bağ, öndeki iki üst dişin arasında kalın bir bant olarak gözükür. Çocuk diş fırçası kullanırken o bölgeye değdirmekten çekinir.
Yenidoğanlarda ağız ve dil muayenesi gerçekleştirilerek yumuşak dokuların durumu değerlendirilir. Çocuklarda ise konuşma değerlendirilmesi yapılır ve çocuğun bazı harfleri nasıl telâfuz ettiğine bakılır. Dil bağı kısa olanların söylemekte en fazla güçlük çektiği harfler; ‘r’ ve ‘s’ harfleridir.
Çocuk dilini dışarı çıkardığı zaman dil ucunun ‘V’ ya da ‘kalp’ şeklini alması dil bağının kısa olduğuna işaret eder.
Evet; bu işlemin herhangi bir riski yoktur, dakikalar içinde gerçekleştirilebilir. Lokal anestezi altında uygulanır ve ağrısızdır. Genelde lazer yardımıyla tatbik edildiği için çok kısa sürer ve kanama görülmez. Ancak bağ çok büyük veya derin ise cerrahi yolla çıkarılıp dikiş atılması gerekecektir.
Dil bağının yapışık, kalın veya kısa olduğu anlaşıldıktan sonra en kısa sürede alınması önerilir. Çocuklarda dil bağı ameliyatı için belli bir yaşı beklemek gerekmez.
Fakat çocuklarda dudak bağı ameliyatı için hastanın 10 yaşına ulaşması beklenmelidir. Bu süre boyunca düzenli olarak takip edilmeli, üst köpek dişleri çıkana kadar frenektomi operasyonundan kaçınılmalıdır. Aksi takdirde bu, skar dokusu oluşumuna yol açabilir.
Tedavi lazer ile gerçekleştirilecekse doku, topikal anestezi ile alınır. İşlemin ardından dikiş atılması gerekmez.
Frenilum nedeniyle dişler arasında boşluk oluşmuşsa tedavi için geleneksel cerrahi yöntemlerden faydalanılır. Frenilum içinde kemiğe tutunmuş olan bağ dokusu bölgeden kazılarak çıkarılır.
Bazen frenulum dişlerin arasından geçerek damağa kadar uzanır. Çocuklarda frenektomi ameliyatı yapılırken iyi bir planlamaya ihtiyaç vardır. Zira istenilen başarının elde edilebilmesi için rezeksiyon yani kazıma işlemi tam olarak yapılmalıdır.
Doktorun verdiği ilaçlar düzenli olarak kullanılmalı, ağız bakımına dikkat edilmelidir. Atılan dikişler genellikle operasyondan 1 hafta sonra alınır ve herhangi bir iz kalmaz.
Frenektomi ameliyatından sonra dikkat edilmesi gerekenler ise şöyledir: